राज्यघटना निर्मिती l सैनिकी स्कूल प्रवेश परीक्षा

राज्यघटना निर्मिती संविधान निर्मिती प्रक्रिया

  • भारतात संविधान निर्मिती करण्यासाठी जुलै १९४६ मध्ये घटना समितीच्या निवडणूका घेण्यात आल्या.
  • घटनासमितीची पहिली बैठक दिल्ली येथे ९ डिसेंबर १९४६  रोजी घेण्यात आली.
  • तात्पुरते अध्यक्षपद डॉ. सचिदानंद सिन्हा यांच्याकडे देण्यात आले होते. 
  • ११ डिसेंबर १९४६ रोजी डॉ. राजेंद्रप्रसाद यांची स्थायी अध्यक्ष म्हणून निवड करण्यात आली. 
  • घटना समितीचे कामकाज ९ डिसेंबर १९४६ ते २६ नोव्हेंबर १९४९ पर्यंत चालले. 
  • घटनानिर्मितीचे कार्य २ वर्षे ११ महिने १८ दिवस चालले. 
  • घटनापरिषदेच्या एकूण ११ बैठका झाल्या. 
  • घटना समितीच्या कामकाजावर एकूण ६३.९६,७२९ रुपये खर्च करण्यात आले.  
  •  १९४७ च्या भारतीय स्वातंत्र्यकायद्यानुसार घटनासमितीला  अधिकृत समिती म्हणून स्वतंत्र दर्जा प्राप्त झाला.
  • २९ ऑगस्ट १९४७ रोजी मसुदा समितीची निर्मिती करण्यात आली.समितीच्या अध्यक्षपदी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची निवड करण्यात आली. 
  • संविधान निर्मिती अंतर्गत निर्माण केलेल्या १८ समित्यांपैकी सर्वात महत्त्वाची समिती ही मसुदा समिती होय. संविधानास अंतिम स्वरूप देण्याचे काम मसुदा समितीने केलेले असल्यामुळे डॉ. आंबेडकरांना भारतीय संविधानाचे जनक म्हटले जाते. 
  • भारतीय संविधानातील प्रस्तावना (उद्देश पत्रिका) लिहिण्याचे महत्त्वपूर्ण काम पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी केले. 
  • घटना समितीचे कायदेशीर सल्लागार डॉ. बी. एन. राव होते.
  • झेंडा समितीचे अध्यक्ष जे. बी. कृपलानी होते.
  • घटनेची पूर्तता दिन - २६ नोव्हेंबर, १९४९
  • घटना लागू होण्याचा दिन - २६ जानेवारी, १९५०
  • राज्यघटनेची गुरुकिल्ली - उद्देशपत्रिका



No comments:

Post a Comment