संसदीय शासन पद्धतीची ओळखl सैनिकी स्कूल प्रवेश परीक्षा

संसदीय शासन पद्धतीची ओळख

शासन संस्थेच्या तीन प्रमुख शाखा असतात.

1) कायदेमंडळ - कायद्यांच्या निर्मितीचे कार्य करते.

2) कार्यकारी मंडळ -  कायद्यांची प्रत्यक्ष अंमलबजावणी करते.

3) न्यायमंडळ -  न्याय देण्याचे कार्य करते.

शासन पद्धतीचे दोन प्रमुख प्रकार असतात. 

1. संसदीय शासनपद्धती

2. अध्यक्षीय शासन पद्धती

संसदीय शासन पध्दती

• संसदीय शासन पद्धती इंग्लंडमध्ये विकसित झाली.
• भारतीय संसदीय शासन पद्धती 
• राष्ट्रपती, लोकसभा व राज्यसभा मिळून संसद बनते.
• लोकसभेतील प्रतिनिधी जनतेकडून थेट निवडले जातात.
• ठराविक मुदतीनंतर निवडणूक होते. 
• बहुमतातल्या पक्षाचा नेता पंतप्रधान होते. 
• प्रधानमंत्री व त्याचे मंत्रिमंडळ हेच कार्यकारी मंडळ असते.
• मंत्रिमंडळ कृती व धोरणांसाठी कायदे मंडळालाच जबाबदार असते.

अध्यक्षीय शासन पद्धती

• अमेरिकेत अध्यक्षीय शासन पद्धती आहे.
• राष्ट्राध्यक्ष हा थेट जनतेतून निवडला जातो.
• राष्ट्राध्यक्ष कार्यकारी प्रमुख असतात.
• संसदीय शासन पद्धतीत केंद्रीय शासन यंत्रणेच्या कायदेमंडळात संसद म्हणतात.
• अध्यक्ष शासन पद्धतीत कार्यकारी प्रमुखा राष्ट्राध्यक्ष असतो.
• इंग्लंडचे संविधान अलिखित असून राज्यकारभारात रुड संकेताचे पालन केले जाते.
•  संसदीय शासन पद्धतीत देशाचा नामधारी प्रमुख राष्ट्रपती असतो.
• संसदीय शासन पद्धती जबाबदार शासन पद्धती असे म्हणतात.